آیین هندو (Hinduism)

آئین هندو یا هندوئیسم، دینی با سه هزار سال دیرینگی و میلیون‌ها پیرو است. هندوگرایی پس از مسیحیت و اسلام سومین دین بزرگ جهان است.

معیارهای مشخصی در آیین هندو وجود ندارد و به دشواری می توان جنبه یا جنبه هایی از هندوئیسم را به عنوان ویژگی اساسی آن و بدین معنا که همه هندوها اساسا و به طور مشترک در آن شریک باشند نام برد. این دین چندگانه پرستی، یگانه پرستی، نگرش وحدت وجودی و نگرش الحادی را همزمان در خود دارد. این امر باعث شده که در طول زمان و در جوامع گوناگون هندو در سراسر جهان با تنوعی بعضاً گیج‌کننده در باورها و کردارها روبرو شویم. برخی از این شاخه‌های آیین هندو به شرح زیر است:

Main denominations

  • Vaishnavism / Vishnuism
  • Shaivism / Shiviti
  • Shaktism
  • Smartism

Other denominations

  • Shrautism
  • Suryaism / Saurism
  • Ganapatism
  • Kaumaram
  • Indonesian Hinduism

Newer Movements

  • Ananda Marga
  • Arya Samaj
  • Ayyavazhi
  • Brahmoism
  • Prarthana Samaj
  • Ramakrishna Mission
  • Sree Narayana Dharma Paripalana
  • Swadhyay Parivar movement
  • Sathya Sai Organisation

Purely Monotheistic Hindu sects

  • Arya Samaj
  • Brahmoism
  • Ekasarana Dharma
  • Kabir panth
  • Lingayatism
  • Mahima Dharma
  • Radha Soami
  • Sadh
  • Vaikhanasas

اما علی رغم اختلاف عقاید و عبادات، جنبه های ویژه ای در دین هندوئیسم وجود دارد که سبب پیوند پیروان آن با یکدیگر می شود، هرچند که ممکن است این پیوند ضعیف باشد. عقاید خاصی وجود دارد که به نظر می رسد اکثریت قابل ملاحظه ای از هندوها به آن معتقدند و همچنین آداب و مراسم خاصی وجود دارد که کم و بیش در میان آنان مشترک است.

اعتقاد به صحت و نفوذ وداها و تعلق داشتن به یکی از چهار وارنا از نشانه های اساسی هندو بودن است. در کنار وداها، یک هندوی معمولی، رامایانا، مهابهاراتا و بهگودگیتا را به عنوان کتب مقدس مورد احترام قرار می دهد و اغلب سطوری از آنها را به عنوان عملی مقدس تکرار می کند.

 می توان گفت آیین هندو چهار اصل اساسی و پایه دارد. این باورهای پایه عبارتند از باززایی (سمسارا)، امکان رهایی از باززایی توسط رستگاری (موکشا)؛ و باور به قوانین کارما (هر چه بکاری همان بدرَوی) و رفتار بر اساس دارما (نظم ذاتی و درونی اشیاء و پدیده‌ها). روش زندگی هندوها پیرامون این مفاهیم شکل می‌گیرد.

سمسارا به چرخهٔ زندگی و مرگ و انتقال روح از جسم مرده به جسمی تازه و تکرار زایش و مرگ گفته می‌شود. به باور هندوان این چرخه تا زمانی که روح از آلودگی‌ها، غفلت‌ها و نادانی‌ها پاک نشده است ادامه می‌یابد. اما این زایش‌های دوباره و دوباره در باور هندو چیز مطلوبی نیست، بلکه نشانه اسارت روح است که سبب رنج می شود و هدف اصلی هر انسان هندو باید این باشد که این چرخه باززایی رها شود.

بنابراین هندوان به مفهومی به نام موکشا باور دارند. موکشا یعنی رهایی از چرخه سمسارا و در باور هندو به سه راه ممکن است: راه معرفت، راه عدم دلبستگی یا عدم تعلق، و راه بندگی خدایان. موکشا زندگی ابدی است که در آن روح از همه درد و رنج ها آزاد می شود و ماهیت روحانی پاک و اصلی خود را باز می یابد

آگنی (Agni)

در اساطیر و سروده های «ودایی»، آگنی ایزد آتش و یکی از قدرتمندترین خدایگان این دوران در تمدن هندوآریایی بود.

agni_fire god

آگنی پيك خدايان، پذیرنده قربانیان و رابط بین زمین و آسمان است و آرزوهای انسان‌ها را به خدايان می‌رساند. او همچنین مرده را به قلمرو «یاما» یا خدای مرگ، حمل می­کند و همیشه جوان و نامیرا می ماند.

آتش بزرگترين هديه آسمانی خدایان به انسان است که توسط آگنی برای انسان پدیدار شد. در باور آریاییان کهن همان طور که آتش همه پلیدی ها را پاک میکند اگنی هم همه گناهان و خطاها را تطهیر می کند.

این ایزد دارای دو سر، یکی نمایشگر نامیرایی و دیگری نشانه ای از زندگی است. او هفت دست و سه پا و همچنین هفت زبان آتشین دارد و معمولا سوار بر قوچ و گاهی بر ارابه ای با اسبان آتشین دیده می شود.

دو چهره آگنی نشانه دو هویت بارز و متضاد است: یکی هویت مثبت بشر دوستی که در قالب واسطه گری میان نذر ها و قربانی های انسان ها و خدایان ظهور میکند ، دیگری بُعد مخرب و ویرانگر او است که مظهر خشم خدایان است.

Agni_Fire God_Hindu

او از دير باز برای آرياييان باستان خدای آتش و تجسم آتش مقدس به شمار می رفت و هنوز هم آثار تقدس آتش ميان هنديان و زرتشتيان وجود دارد. داشتن آتش (یا همان ایزد اگنی) یکی از مهمترین بخش مراسم‌ پرستش آگنی است و تصور بر این است که نذر قربانی را به خدایان می‌رساند.

آگنی بزرگترین پسر «برهما» است و همراه با «وارونا» و «ایندرا» از قدرتمندترین خدایگان ریگ ودا هستند. .

 نام همسرش «سواها» است و دارای سه فرزند به نام‌های پاواکا، پاوامانا و سوچی است که نمادهای سه آتش هستند. پاواکا آتش حاصل از رعد و برق (الکتریسیته)، پاوامانا آتش حاصل از اصطکاک و سوچی آتش خورشید است. در مرتبه انسانی این سه نماینگر روح, جان و بدن می باشند. آگنی و سه پسر او و چهل و پنج پسر پسرانش تشکیل دهنده چهل و نه آتش مقدس پوراناها (از مهمترین متون مقدس آئین هندو و بودا) می باشند.